يكي ازقواعد مهم وپركاربرد درعلم اصول، قاعده فراغ و تجاوز است. قاعده فراغ و
تجاوزازقواعدي است كه در شرائط آن،همچنين درمورد وحدت يا تعدد آن ميان
علماء،اختلاف نظر وجود دارد.
ابتداء مراد از محل در قاعده فراغ و تجاوز مورد بررسي قرارداديم وسپس تمركز خود
را روي وحدت يا تعدد قاعده فراغ و تجاوز قرار داديم و بعد از انتخاب مبناي وحدت قاعده
فراغ و تجاوز به بررسي شرائط قاعده پرداختيم. از جمله شرائط مهمي كه مورد بررسي قرار
داديم اين است كه در قاعده فراغ و تجاوز، دخول درغير شرط است ياخير؟؟ و اگر شرط
است مراد از غير چه ميباشد؟؟ سپس به مساله استثناء شدن طهارات ثلاثه از قاعده تجاوز
پرداخته و ادله موافقين و مخالفين را بيان كرديم و نظر مخالفين را مورد نقد و بررسي
قرارداديم.
درنهايت ما باتكيه به نظر و استدلال شيخ انصاري، قول محكم و سديد را انتخاب كرده
و با قائل شدن به وحدت قاعده فراغ و تجاوز، شرائط اين قاعده را مورد بررسي قرار داديم و
مبناي شبخ انصاري را پذيرفتيم.