اقاله فضولی یعنی در آن شخص فضول برای دیگری یا با مال دیگری، بدون این که نماینده یا مأذون از طرف وی باشد، عقد را اقاله می­کند. بنابراین، در صورتی که تحقق اقاله از سوی شخصی بدون اذن مالک محقق گردد، بحث اقاله فضولی به میان می آید؛ لذا در صورتی که مالک آن را اجازه دهد، اقاله نافذ می­گردد و عقد منحل می شود و در صورتی که مالک آن را رد کند، اقاله باطل و عقد به حال سابق خود باقی می ماند. مسأله اصلی در این پژوهش بررسی احکام و آثار اقاله فضولی است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده و با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه­ای استفاده شده است. این پژوهش نشان داد که  احکام ناشی از اقاله فضولی جواز و یا عدم جواز است که منجر به آثاری چون آثار اصلی(بر هم خوردن قرارداد، بازگشت عوضین، و از دست دادن اثر اجرایی قرارداد نسبت به آینده) و آثار فرعی (جریان اقاله فضولی در عقود لازم و جریان خیارات در آن) می­گردد.