اعتبارسنجی شرط ارتکازی بکارت در عقد نکاح و پیامدهای فقهی و حقوقی آن

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

مجتبی ربانی پور (1)، حجت فاطمی (2)

1- دانش آموخته سطح چهار حوزه عليمه و مدرس سطوح عالی حوزه علميه

2- دانش آموخته سطح سه حوزه علميه قم 

چکیده

در رسوم و آداب دیرینة بسیاری از خانواده‌های ایرانیان مانند آنچه در منابع روایی دین اسلام آمده، وجود بکارت زوجه، صفتی نیکو شمرده شده و حائز اهمیت است. ازاین‌روی مسئله بکارت مسئله‌ای چالش‌برانگیز میان فقها و حقوق‌دانان است. در این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای وبا روش توصیفی و تحلیلی به برخی از زوایای مغفول عدم بکارت زوجه در عقد نکاح از جهت فقهی و حقوقی پرداخته شده است. با توجه ‌به ارتکازی بودن شرط بکارت در ضمن عقد و پس از اعتبارسنجی شروط ارتکازی به‌مثابه شروط مصرح درضمن عقد می‌توان گفت که اگرچه ابراز عدم بکارت از سوی زوجه به دلایلی چون مغایرت با مصلحت نه‌تنها واجب بلکه راجح هم نیست؛ لکن لزوم جبران آثار وضعی و تکلیفی آن نیز قابل‌چشم‌پوشی نخواهد بود. ازجمله آثار تکلیفی که باید تدارک گردد، وجوب استغفار از تدلیس مؤمن و از آثار وضعی آن وجوب ابراء ذمه مرد از مازاد بر مهرالمثل است. بی‌توجهی به این مسئله از سویی موجب تضییع حقوق مادی و معنوی مرد  می‌گردد و از سوی دیگر آثاری چون اباحه‌گری و بی‌اهمیتی مسائل بنیادین اخلاق اجتماعی را در بردارد.

کلیدواژه‌ها

بکارت، شرط ارتکازی فسخ نکاح، ابراء، تحولات اجتماعی

موضوعات

فقه

دوره اول، شماره چهارم، جلد 2،

مهر ماه 1402

صفحه 121- 160