در مسائل فقهی و استنباط احکام شرعی گاهی فقیه از حکم یک مسئله به مسئله‌های دیگری تعدی می‌کند. تعدی حکم از یک مسئله به مسائل دیگر راه‌های مختلفی دارد. یکی از راه‌های تعدی احکام، که از دیرباز موردتوجه فقیهان شیعه بوده است، مسئله تنقیح مناط است. از طرفی دیگر امامیه قائل به مصالح و مفاسد (ملاک و مناط) در احکام می‌باشند و عده‌ای از فقها ازجمله مرحوم شیخ اعظم انصاری  قائل به این هستند که عقل در ملاکات احکام راه ندارد. سؤال این است که چرا با اینکه ایشان راهی برای عقل در مناط احکام نمی‌دانند، در مسائل فقهی دست به تنقیح مناط می‌زنند؟ در راستای پاسخ به این سوال با تتبع در آثار مرحوم شیخ انصاری  با روش توصیفی- ت شیخ به این نتیجه رسیدیم که تنقیح مناط در کلام ایشان در موارد نادری به معنای الغای خصوصیت بکار رفته است و در بقیه موارد یا به استناد به قطع تنقیح مناط صورت گرفته است و یا با استناد به ظهور روایات مناط را استفاده کرده‌اند. فلذا هر جا در امور توقیفی تعبدی باعقل ظنی به ملاکات احکام دست پیدا کنیم، آن مناط از حجیت برخوردار نیست و نمی‌تواند موجب تعدی حکم گردد.