انسان موجودی است اجتماعی که برای اداره امور زندگی اجتماعی خویش نیاز به یک نظام و دولت دارد. ضرورت تشکیل نظام برای اداره جامعه برای همه انسانها امری ثابت و پذیرفته شده میباشد. لذا دانشمندان علوم سیاسی بعد از بررسی دلایل مشروعیت نظام های سیاسی گوناگون و عناصر نظام به بررسی کارکردهای نظام سیاسی پرداخته و مسائلی چون امنیت و پایداری آن، معیشت، رفاه، حل منازعات و تحقق عدالت اجتماعی در میان توده مردم را در نظام های سیاسی مختلف مورد بررسی و کنکاش قرار داده‌اند. از برجسته‌ترین نظام‌های سیاسی در دنیا می‌توان به نظام سیاسی اسلام اشاره کرد که نمونه بارز آن حکومت امیرمومنان علی بن ابیطالب علیه السلام می باشد. در این نوشتار برآنیم با بازخوانی نامه های ۳۲ تا ۷۰ نهج البلاغه شریف که بازنمای کلمات و وقایع سیاسی و اجتماعی حکومتِ امیرالمومنین علی علیه السلام می باشد، به بررسی توصیفی و تحلیلی کارکردهای نظام سیاسی در حکومت علوی دست یابیم.