تبیین ماهیت وضع حروف از منظر آخوند خراسانی و علامه طباطبایی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

محمد حسین محدثی
دانش‌پژوه سطح 3 حوزه علمیه قم.

چکیده

یکی از اقسام وضع «وضع عام موضوع له خاص» است در این مبحث بین علمای علم اصول اختلاف وجود دارد. عده¬ای از علما معتقد هستند که «وضع حروف» از مصادیق این وضع است و عده¬ای قائل به عدم مصداقیت «حروف» برای «وضع عام موضوع له خاص» هستند. برای تنقیح فضای بحث، اشاره ای به نظر «مرحوم مظفر» و «مرحوم نائینی» و «شهید صدر» و «امام خمینی» رحمت الله علیهم اجمعین شده است. در مقاله پیش رو نظر «مرحوم آخوند خراسانیرحمه الله» و نظر «علامه طباطبایی رحمه الله» در مورد «وضع حروف» مورد بررسی قرار گرفته است. نظر مرحوم آخوند رحمه الله این است که «وضع حروف» از مصادیق «وضع عام موضوع له خاص» نمی‌باشد و در معنای حرفی نمی توان به عموم تمسک کرد و فرق بین «اسم» و «حرف» در «اراده استعمال» است. علامه رحمه الله قائل به این هستند که «وضع حروف» از مصادیق «وضع عام موضوع له خاص» نمی‌باشد اما به نظر علامه رحمه الله فرق در «اراده استعمال» نیست بلکه فرقِ بین «اسم» و «حرف» ناشی از «انتزاع» شخص از واقع و خارج آنهاست یعنی اگر معنا منتزَع از وجود مستقل بود به صورت «اسم» استعمال می شود و اگر معنا منتزَع از وجود غیر مستقل بود به صورت «حرف» استعمال می شود.

کلیدواژه‌ها

وضع حروف، ربط، فی نفسه، فی غیره، وضع خاص موضوع له عام، آخوند خراسانی، علامه طباطبایی.

موضوعات

اصول فقه
دوره 2 – شماره چهاردهم- جلد اول
مرداد ماه 1403
صفحه 208- 228