بررسي قاعده فقهي يد در ثبت اسناد و املاك ايران

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

سيد مرتضي وزيري شهر بابك (1)

1- دانش آموخته مقطع كارشناسي حقوق قضايي (گرايش علوم ثبتي)، مؤسسه آموزش عالي غيرانتفاعي طلوع مهر قم

چکیده

يكي از مســائلي قابل طرح در خصــوص منابع حقوق موضــوعه ايران، اســتفاده از قواعد فقهي در تدوين
قوانين و مقررات اســت. قاعده يد يك قاعده فقهي اســت كه فقها از ادله تفصــيله آن را اســتنباط كردهو حكم به
حجيت يد نمودهاند. بنابراين مي توان گفت يكي از قواعد معتبر و معروف فقه و حقوق، قاعده يد مي باشــد كه از
آن، به امارة تصـرف، امارة يد، قاعده تصـرف، يد وغيره، اسـم برده شـده اسـت. يد عبارت است از سلطه و اقتدار
شـخص بر شـيء به گونهاي كه عرفاً آن شـي ء در اختيار و اسـتيلاي او باشد و بتواند هر گونه تصرف و تغييري در
آن به عمل آورد. از ســويي ديگر در ميان قوانين متعددي كه بر روابط اشــخاص حقيقي و حقوقي حاكم اســت،
قوانين مربوط به ثبت اســناد و املاك حائز اهميت ويژه اي بوده اســت. قوانين ثبت اســناد و املاك از جمله قوانين
امريسـت كه قانون گذار براي سـامان دادن به مالكيت و پاسداري از اموال مقرر داشته است. از آن جا كه مقررات
ثبتي در ايران با پيشــينه قواعد و مقررات فقه و حقوق اماميه بنيان گذاري شــده اســت بررســي قواعد فقهي در اين
باره ضـروري به نظر مي آيد. در پژوهش حاضـر بر پايه روش تحقيق تحليلي – توصيفي به بررسي موردي «قاعده
فقهي يد در قانون ثبت اســناد و املاك ايران» پرداخته شــده اســت تا ميزان تأثير اين قاعده در قوانين مرتبط با ثبت
اسناد و املاك بررسي گردد.

کلیدواژه‌ها

 قاعده فقهي، قاعده يد، قانون ثبت اسناد و املاك، كاشفيت يد از ملكيت، غلبه، طبع اولي

موضوعات

حقوق، فقه

دوره اول، شماره دوم

مرداد ماه 1402

صفحه 57-76